Rys historyczny z dziejów wągrowieckiego LO

aktualnie

I Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Wielkopolskich w Wągrowcu

Szkic z natury Napoleona Ordy (ok. 1880)

Do czasu rozbiorów miasto Wągrowiec stanowiło własność zakonu cystersów. Jedyną instytucją oświatową na poziomie średnim była funkcjonująca przy nim szkoła przyklasztorna. Po drugim rozbiorze, w połowie 1793 r., miasto znalazło się pod panowaniem pruskim. Polityka zaborcy nie sprzyjała rozwojowi kultury narodowej, gdyż jej celem była germanizacja i asymilacja zagrabionych ziem. Nastąpiły też zmiany administracyjne (Wągrowiec miastem ?królewskim" i siedzibą powiatu) oraz oświatowe, związane z przeprowadzoną przez Prusaków kasacją zakonu i przyklasztornej szkoły.

Tableau 1887 - 1890

Jeszcze w czasach pruskich (tj. w maju 1898 r.) w mieście uroczyście obchodzono srebrny jubileusz istnienia szkoły. Następny jubileusz - związany z 50-leciem wągrowieckiego gimnazjum, który celebrowano w końcu kwietnia 1922 r., przypadł na czas odradzania niepodległego państwa, popularnie określanego II Rzeczpospolitą. Klęska państw rozbiorczych w I wojnie światowej umożliwiła odbudowę niepodległej Polski, zaś powstanie Wielkopolan z przełomu lat 1918/1919, przesądziło o powrocie ich regionu do odradzającego się organizmu państwowego.

50-lecie Gimnazjum (1922)

W zrywaniu więzów zależności od państw rozbiorczych, jak również w odbudowie państwowości polskiej na terenach Północnej Wielkopolski, dużą rolę odegrali wychowankowie Gimnazjum, z których wielu uczestniczyło w powstaniu, a następnie wzięło udział w wojnie z bolszewicką Rosją. Pamięć tego wysiłku zbrojnego wciąż tkwi w świadomości miejscowego społeczeństwa i jest szczególnie mocno pielęgnowana w murach obecnego LO. Natomiast o związkach szkoły ze wzmiankowanymi wydarzeniami najlepiej zdają się świadczyć ufundowane przez społeczeństwo tablice pamiątkowe, poświęcone czynowi wyzwoleńczemu i państwotwórczemu uczniów i absolwentów tej szkoły.

Sama szkoła jest też swoistym pomnikiem czynu powstańczego, gdyż wybuch powstania wielkopolskiego w Wągrowcu, w dniu 30 grudnia 1918 roku, rozpoczął się od rozbrojenia kwaterującego w budynku szkolnym (a dokładniej w sali gimnastycznej) Grenzschutzu.

W odrodzonej Rzeczpospolitej, szkoła nadal funkcjonowała jako 8-letnie Gimnazjum Męskie typu klasycznego, a jej repolonizacji dokonał przybyły z Krakowa dyrektor Roman Jamrógiewicz. Natomiast w gmachu obecnej Szkoły Podstawowej Nr 3, w miejsce niemieckiego, niższego gimnazjum dla dziewcząt, uruchomiono 7-klasowe gimnazjum żeńskie (w którym dopiero od 1929 r. wprowadzono egzaminy maturalne). W roku szkolnym 1934/35 w ?męskim" dotychczas gimnazjum wprowadzono koedukację, przyłączając do szkoły gmach dawnego Miejskiego Gimnazjum Żeńskiego. Odtąd jej młodzież i grono pedagogiczne ulegały postępującej feminizacji. W dniu 1 września 1937 roku, realizując tzw. ?reformę jędrzejewiczowską", przekształcono Państwowe Klasyczne Gimnazjum w Wągrowcu na 4-letnie Gimnazjum i 2-letnie Liceum Humanistyczne, które przygotowywało do studiów wyższych.

Ogólnie utrwalił się pogląd, że wybór Patrona szkoły był wyjątkowo udany, gdyż zarówno szkoła jak i jej wychowankowie, zawsze wykazywali duże zaangażowanie w sprawę utrzymania, a także odbudowy niepodległego bytu narodowego. Szkolna Izba Pamiątek eksponuje materiały dokumentacyjne z tych czasów. Udostępnione są ekspozycje związane z kolejnymi jubileuszami LO (IX 1972r.- uroczystości obchodów 100-lecia szkoły, oraz IX 1997 r. - uroczystości z okazji 125-lecia dostojnej Jubilatki), pisemka szkolne, fotografie z wycieczek krajoznawczych młodzieży szkolnej, itp.

Obchody jubileuszu 125-lecia istnienia szkoły (1997)

Utrzymanie szkoły w odpowiednim stanie technicznym i funkcjonalnym wymagało od kolejnych gospodarzy obiektu wielu zabiegów i starań. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych włożono wiele wysiłku w modernizację bazy szkolnej, pobudowano czynem społecznym boisko oraz oddano do użytku nowe skrzydło szkoły (18.02.1976 r.). W ostatnich latach w budynkach szkolnych wykonano termomodernizację, ponadto podnosi się sukcesywnie estetykę pomieszczeń, a w pracowniach wprowadzane są nowoczesne pomoce dydaktyczne.

dr Wiesław Szczepański